Zagrał pierwszego geja w polskim filmie. 50 lat od "Zaklętych rewirów"

"Zaklęte rewiry" to film na motywach debiutanckiej powieść Henryka Worcella (właśc. Tadeusz Kurtyka) wydanej w 1936. Opowiada o losach młodego kelnera Romana Boryczki granego przez Marka Kondrata. Bohater filmu podrywany był przez barona Humaniewskiego granego przez Czesława Wołłejkę.

Zaklęte rewiry. Marek Kondrat, Czesław Wołłejko i KacperskaZaklęte rewiry. Marek Kondrat, Czesław Wołłejko i Kacperska
Źródło zdjęć: © Filmpolski
Maciej Gąsiorowski

Film w reżyserii Janusza Majewskiego to w dużej mierze wspomnienia 16-letniego Kurtyka, gdy pracował w luksusowym Grand Hotelu przy ul. Sławkowskiej w Krakowie jako pomywacz, bufetowy, a później jako kelner. Za namową Michała Choromańskiego zaczął tworzyć pod wymyślonym przez pisarza pseudonimie literackim. Produkcja polsko-czechosłowacka z 1975 roku powstała w restauracji Miejskiego Domu Reprezentacyjnego w Pradze. Oprócz Kondrata i Wołłejki w "Zaklętych rewirach" zagrali także Roman Wilhelmi, Tadeusz Drozda, Michał Pawlicki, Zdzisław Maklakiewicz, Stanisława Celińska, Joanna Kacperska i Roman Skamene, którego dubbingował Marian Opania. Zdaniem wielu krytyków filmowych rola Robert Fornalski grana przez Wilhelmiego była godna Oscara.

Roxie Węgiel szczerze o coming oucie Michała Kassina. Mówi o nieobecności Kevina na konferencji i podwójnych randkach

Homoseksualizm w polskim filmie

Krzysztof Tomasik, publicysta i działacz LGBT, zwraca natomiast uwagę na drugoplanową postać Humaniewskiego. Był pierwszym w polskim kinie homoseksualistą, którego rola wykraczała poza epizod.

- Dzięki Wołłejce postać barona zyskała wymiar niemal tragiczny w swej próbie pozyskania przychylności Romana Boryczki - stwierdził Tomasik.

Dominik Wierski również dostrzegał w postaci Humaniewskiego osobę naznaczoną tragizmem, która "nie służy wzbogaceniu fabuły o komiczny akcent, a raczej potęguje atmosferę trudnej do zniesienia erotycznej presji, wywieranej zewsząd na głównego bohatera. Subtelna presja Humaniewskiego skłania struchlałego Romka do przekornego udowodnienia własnej męskości i heteroseksualności, prowadzącego do romansu z bufetową Helą (Stanisława Celińska).

Z kolei pierwszym polskim filmem jawnie przedstawiającym wątek homoseksualny był "Zygfryd" z 1986 w reżyserii Andrzeja Domalika, zrealizowany na podstawie utworu Jarosława Iwaszkiewicza pod tym samym tytułem. Jego bohaterem był młody cyrkowiec Zygfryd grany przez Tomasza Hudzieca, który zostaje zauważony przez estetę Stefana Drawicza (Gustaw Holoubek).

Czesław Wołłejko zasłynął ze skandalu obyczajowego

Aktor miał dwie żony. Jego drugą małżonką była Ilona Stawińska, była żona znanego amanta Tadeusza Plucińskiego. Gdy byli już małżeństwem... Pluciński ożenił się z córką Wołłejki, Jolantą, czym wzbudził sporą konsternację w środowisku aktorskim.

Czesław Wołłejko pochowany jest z drugą żoną na Powązkach Wojskowych w Warszawie. Jego pierwsza małżonka, Halina Czengery spoczęła w grobie ich maleńkiej córki, Marty, która zmarła w 1951 roku w wieku zaledwie 5 dni. Para miała jeszcze córkę Magdalenę, która została znaną aktorką.

Losy Tadeusza Kurtyki

Przypomnijmy, że Henryk Worcell współpracował z Urzędem Bezpieczeństwa i Służbą Bezpieczeństwa PRL. Inwigilował m.in. na poetę Rafała Wojaczka, który dwa miesiące po jego donosie popełnił samobójstwo.

Grób Henryka Worcella
Grób Henryka Worcella © Wikipedia | rniedzwiecki

Synem pisarza jest znany wspinacz i himalaista Wojciech Kurtyka. Autor "Zaklętych rewirów" pochowany jest na cmentarzu św. Wawrzyńca we Wrocławiu.

Wybrane dla Ciebie
"Smuci mnie, że mówi się o pieniądzach". Tak Geppert oceniła polską scenę
"Smuci mnie, że mówi się o pieniądzach". Tak Geppert oceniła polską scenę
Córka Pono otrzyma wsparcie. Rodzina rapera ruszyła ze zbiórką
Córka Pono otrzyma wsparcie. Rodzina rapera ruszyła ze zbiórką
"Milionerzy". Padło pytanie za pół miliona zł. Znałeś odpowiedź?
"Milionerzy". Padło pytanie za pół miliona zł. Znałeś odpowiedź?
Była Zdrójkowskiego z Fabijańskim. Namiętny teledysk
Była Zdrójkowskiego z Fabijańskim. Namiętny teledysk
Ilona Ostrowska odmówiła roli żony Lecha Wałęsy. Teraz tego żałuje
Ilona Ostrowska odmówiła roli żony Lecha Wałęsy. Teraz tego żałuje
Krzysztof Marzec w żałobie. Co dziś robi Pan Tik-Tak?
Krzysztof Marzec w żałobie. Co dziś robi Pan Tik-Tak?
Syn "łowcy krokodyli" wygrał "Taniec z gwiazdami". Wspomniał zmarłego ojca
Syn "łowcy krokodyli" wygrał "Taniec z gwiazdami". Wspomniał zmarłego ojca
"Czarna śmierć" liderem pasma. Nowy serial TVP przebija jesienne premiery
"Czarna śmierć" liderem pasma. Nowy serial TVP przebija jesienne premiery
Kolejny aktor "Kiepskich" nie żyje. Stanisław Sparażyński miał 94 lata
Kolejny aktor "Kiepskich" nie żyje. Stanisław Sparażyński miał 94 lata
Filmowiec "Komisarza Alexa" miał udar. Trwa zbiórka na kosztowne leczenie
Filmowiec "Komisarza Alexa" miał udar. Trwa zbiórka na kosztowne leczenie
Gracz bał się zaufać Urbańskiemu. Sceny w "Milionerach"
Gracz bał się zaufać Urbańskiemu. Sceny w "Milionerach"
Aż złapała się za głowę. Takiego końca gry w "The Floor" nie spodziewał się nikt
Aż złapała się za głowę. Takiego końca gry w "The Floor" nie spodziewał się nikt