Polacy skazali aktora na śmierć. Tak Igo Sym kolaborował z III Rzeszą

Igo Sym, przedwojenny amant warszawskiej sceny, został skazany na śmierć przez Polskie Państwo Podziemne za kolaborację z III Rzeszą. Wyrok wykonano 84 lata temu, 7 marca 1941 roku. Co dokładnie się do tego przyczyniło?

84 lata temu Igo Sym został skazany na śmierć za kolaborację84 lata temu Igo Sym został skazany na śmierć za kolaborację
Źródło zdjęć: © "Kino" 1937, Public domain, via Wikimedia Commons, Public domain, via Wikimedia Commons
Kacper Kulpicki

Igo Sym (a właściwie Karol Antoni Juliusz Sym) zdobył popularność dzięki aparycji i nienagannym manierom, mimo że jego umiejętności aktorskie były ograniczone. Był jednym z najbardziej rozpoznawalnych amantów, porównywanym do takich gwiazd, jak Eugeniusz Bodo czy Adolf Dymsza.

Jego życie osobiste było tematem wielu plotek. Na warszawskich salonach dyskutowano o jego romansach z Hanką Ordonówną i Marleną Dietrich, którą poznał podczas występów gościnnych w Austrii.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Rekordziści. Te filmy zarobiły najwięcej, kwoty przyprawiają o zawrót głowy

Po wybuchu II wojny światowej Igo Sym został uznany za kolaboranta, który zdradził Polskę i wybrał III Rzeszę. Podczas okupacji zarządzał teatrem "Komedia" i kinem "Helgoland", reżyserował propagandowe produkcje. Był też osobistym doradcą gubernatora ds. imprez artystycznych. Te aktywności przyniosły mu znaczne korzyści finansowe, ale wśród Polaków był już skreślony.

Mimo wcześniejszego wizerunku patrioty, jego zaangażowanie w niemieckie projekty filmowe i teatralne, w tym w antypolski film "Heimkehr", przyczyniło się do jego upadku. Nie bez znaczenia było, że Lidia Wysocka, z którą pojawiał się przed kamerą, miała widzieć go na ulicach stolicy w mundurze SS.

7 marca 1941 r. Polskie Państwo Podziemne wydało na niego wyrok śmierci. Został zastrzelony w swoim mieszkaniu przez członków ruchu oporu. To zdarzenie wywołało falę represji ze strony niemieckich władz, w tym aresztowania i egzekucje wielu osób związanych z polskim środowiskiem artystycznym.

Igo Sym
Igo Sym © "Kino" 1937, Public domain, via Wikimedia Commons

W wyniku tych działań ponad 100 osób zostało aresztowanych, a 20 rozstrzelanych. Po zabójstwie nielojalnego gwiazdora do więzienia na Pawiaku, a później do obozu w Oświęcimiu, trafili Elżbieta Barszczewska, Stefan Jaracz i Leon Schiller.

Wydano także list gończy za Ireną Górską i Dobiesławem Damięckim, którzy kilka miesięcy wcześniej publicznie źle wypowiedzieli się o zamordowanym aktorze.

Informacja o śmierci Igo Syma
Obwieszczenie po śmierci Igo Syma © Nazi security police (de: Sicherheitspolizei, SiPo), Public domain, via Wikimedia Commons

Igo Sym został wymazany z historii polskiego kina

Igo Sym urodził się w 1896 r. w Innsbrucku. I wojnę światową spędził na froncie. Po tym epizodzie przeprowadził się do Polski i zyskał obywatelstwo — jego mama była Polką. Ukończył studia i zaczął karierę.

Początkowo był urzędnikiem, ale w 1925 roku doczekał się debiutu w "Wampirach Warszawy". Na plan dostał się bez sprawdzania umiejętności aktorskich, reżyser Wiktor Biegański wybrał go ze względu na warunki fizyczne.

Kilka lat po śmierci artysty z grobu rodzinnego, w którym został pochowany, jego nazwisko zostało wymazane. Podobnie stało się z kartami historii polskiego kina. To pokazuje, że kolaboracja z III Rzeszą doprowadziła do odrzucenia przez społeczeństwo, które wcześniej go uwielbiało.

Ulica Mazowiecka, przy której mieszkał Igo Sym
Ulica Mazowiecka, przy której mieszkał Igo Sym © Public domain, via Wikimedia Commons

Wybrane dla Ciebie

Aktor "Na dobre i na złe" poślubił w tajemnicy aktorkę "Kiepskich"
Aktor "Na dobre i na złe" poślubił w tajemnicy aktorkę "Kiepskich"
Znasz normy społeczne? Sprawdzimy w tej krzyżówce
Znasz normy społeczne? Sprawdzimy w tej krzyżówce
Polacy uwielbiają wakacje All Inclusive. Co o nich wiesz?
Polacy uwielbiają wakacje All Inclusive. Co o nich wiesz?
Zygmunt Chajzer pochwalił się córką w jej urodziny. Jest od niego wyższa
Zygmunt Chajzer pochwalił się córką w jej urodziny. Jest od niego wyższa
Łatwa krzyżówka z wiedzy ogólnej. Wstyd nie odkryć wszystkich haseł
Łatwa krzyżówka z wiedzy ogólnej. Wstyd nie odkryć wszystkich haseł
Stuu nie wraca do Polski? Są nowe informacje
Stuu nie wraca do Polski? Są nowe informacje
Składniki odżywcze. Sprawdź w krzyżówce, czy jesteś znawcą
Składniki odżywcze. Sprawdź w krzyżówce, czy jesteś znawcą
Straciła córkę i poszła w alkohol. Dramatyczne wyznanie w "Kuchennych rewolucjach"
Straciła córkę i poszła w alkohol. Dramatyczne wyznanie w "Kuchennych rewolucjach"
Dramatyczny los Michała. Ekipa Polsatu zmieniła jego życie
Dramatyczny los Michała. Ekipa Polsatu zmieniła jego życie
Zabił Andrzeja Zauchę i swoją żonę. Morderca po latach wyraził skruchę
Zabił Andrzeja Zauchę i swoją żonę. Morderca po latach wyraził skruchę
Pamiętasz kumpli z dzieciństwa? Nostalgiczne wspomnienia
Pamiętasz kumpli z dzieciństwa? Nostalgiczne wspomnienia
Polski paszport. Rozwiąż naszą krzyżówkę
Polski paszport. Rozwiąż naszą krzyżówkę