Polacy skazali aktora na śmierć. Tak Igo Sym kolaborował z III Rzeszą

Igo Sym, przedwojenny amant warszawskiej sceny, został skazany na śmierć przez Polskie Państwo Podziemne za kolaborację z III Rzeszą. Wyrok wykonano 84 lata temu, 7 marca 1941 roku. Co dokładnie się do tego przyczyniło?

Polacy skazali aktora na śmierć. Tak Igo Sym kolaborował z III Rzeszą84 lata temu Igo Sym został skazany na śmierć za kolaborację
Źródło zdjęć: © "Kino" 1937, Public domain, via Wikimedia Commons, Public domain, via Wikimedia Commons
Kacper Kulpicki
31

Igo Sym (a właściwie Karol Antoni Juliusz Sym) zdobył popularność dzięki aparycji i nienagannym manierom, mimo że jego umiejętności aktorskie były ograniczone. Był jednym z najbardziej rozpoznawalnych amantów, porównywanym do takich gwiazd, jak Eugeniusz Bodo czy Adolf Dymsza.

Jego życie osobiste było tematem wielu plotek. Na warszawskich salonach dyskutowano o jego romansach z Hanką Ordonówną i Marleną Dietrich, którą poznał podczas występów gościnnych w Austrii.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Rekordziści. Te filmy zarobiły najwięcej, kwoty przyprawiają o zawrót głowy

Po wybuchu II wojny światowej Igo Sym został uznany za kolaboranta, który zdradził Polskę i wybrał III Rzeszę. Podczas okupacji zarządzał teatrem "Komedia" i kinem "Helgoland", reżyserował propagandowe produkcje. Był też osobistym doradcą gubernatora ds. imprez artystycznych. Te aktywności przyniosły mu znaczne korzyści finansowe, ale wśród Polaków był już skreślony.

Mimo wcześniejszego wizerunku patrioty, jego zaangażowanie w niemieckie projekty filmowe i teatralne, w tym w antypolski film "Heimkehr", przyczyniło się do jego upadku. Nie bez znaczenia było, że Lidia Wysocka, z którą pojawiał się przed kamerą, miała widzieć go na ulicach stolicy w mundurze SS.

7 marca 1941 r. Polskie Państwo Podziemne wydało na niego wyrok śmierci. Został zastrzelony w swoim mieszkaniu przez członków ruchu oporu. To zdarzenie wywołało falę represji ze strony niemieckich władz, w tym aresztowania i egzekucje wielu osób związanych z polskim środowiskiem artystycznym.

Igo Sym
Igo Sym © "Kino" 1937, Public domain, via Wikimedia Commons

W wyniku tych działań ponad 100 osób zostało aresztowanych, a 20 rozstrzelanych. Po zabójstwie nielojalnego gwiazdora do więzienia na Pawiaku, a później do obozu w Oświęcimiu, trafili Elżbieta Barszczewska, Stefan Jaracz i Leon Schiller.

Wydano także list gończy za Ireną Górską i Dobiesławem Damięckim, którzy kilka miesięcy wcześniej publicznie źle wypowiedzieli się o zamordowanym aktorze.

Obwieszczenie po śmierci Igo Syma
Obwieszczenie po śmierci Igo Syma © Nazi security police (de: Sicherheitspolizei, SiPo), Public domain, via Wikimedia Commons

Igo Sym został wymazany z historii polskiego kina

Igo Sym urodził się w 1896 r. w Innsbrucku. I wojnę światową spędził na froncie. Po tym epizodzie przeprowadził się do Polski i zyskał obywatelstwo — jego mama była Polką. Ukończył studia i zaczął karierę.

Początkowo był urzędnikiem, ale w 1925 roku doczekał się debiutu w "Wampirach Warszawy". Na plan dostał się bez sprawdzania umiejętności aktorskich, reżyser Wiktor Biegański wybrał go ze względu na warunki fizyczne.

Kilka lat po śmierci artysty z grobu rodzinnego, w którym został pochowany, jego nazwisko zostało wymazane. Podobnie stało się z kartami historii polskiego kina. To pokazuje, że kolaboracja z III Rzeszą doprowadziła do odrzucenia przez społeczeństwo, które wcześniej go uwielbiało.

Ulica Mazowiecka, przy której mieszkał Igo Sym
Ulica Mazowiecka, przy której mieszkał Igo Sym © Public domain, via Wikimedia Commons

Wybrane dla Ciebie

Syn byłego posła gwiazdą Opola. Wystąpi podczas koncertu "Debiutów"
Syn byłego posła gwiazdą Opola. Wystąpi podczas koncertu "Debiutów"
Piłkarz oświadczył się Natalii Paździor. 9 lat temu wygrała "MasterChef Junior"
Piłkarz oświadczył się Natalii Paździor. 9 lat temu wygrała "MasterChef Junior"
Jedyna Polka wśród oskarżycielek Weinsteina. Tak skomentowała wyrok
Jedyna Polka wśród oskarżycielek Weinsteina. Tak skomentowała wyrok
Polsat przejął "Milionerów" i zmienił zasadę gry. Kto będzie prowadzącym?
Polsat przejął "Milionerów" i zmienił zasadę gry. Kto będzie prowadzącym?
"Jak zarobię, to u siebie wstawię zęby". Sprzeczka o belarkę Andrzeja z Plutycz
"Jak zarobię, to u siebie wstawię zęby". Sprzeczka o belarkę Andrzeja z Plutycz
Krzyżówka dla miłośników psów. Zgarniesz 100 procent?
Krzyżówka dla miłośników psów. Zgarniesz 100 procent?
Co zrobić ze skórki banana? Rozwiąż krzyżówkę i sprawdź, czy wiesz
Co zrobić ze skórki banana? Rozwiąż krzyżówkę i sprawdź, czy wiesz
Wymagająca krzyżówka dla miłośników techniki. Odkryjesz wszystkie hasła?
Wymagająca krzyżówka dla miłośników techniki. Odkryjesz wszystkie hasła?
Marianna Schreiber apeluje do kobiet ws. operacji biustu. "To nie są żarty"
Marianna Schreiber apeluje do kobiet ws. operacji biustu. "To nie są żarty"
Zorganizowała córce "mini wesele" na komunię. Teraz odpowiada na hejt
Zorganizowała córce "mini wesele" na komunię. Teraz odpowiada na hejt
Dawid Kwiatkowski padł na kolana podczas koncertu. Zwrócił się do kobiety
Dawid Kwiatkowski padł na kolana podczas koncertu. Zwrócił się do kobiety
Przyjaciel syna Trumpa przyczynił się do deportacji Khaby'ego Lame'a. Zabrał głos
Przyjaciel syna Trumpa przyczynił się do deportacji Khaby'ego Lame'a. Zabrał głos